Solopreneur là thuật ngữ kết hợp giữa “solo” (một mình) và “entrepreneur” (doanh nhân), dùng để chỉ những người xây dựng kinh doanh một mình, không cần thuê nhân viên chính thức. Solopreneur thường được gọi vui là “công ty TNHH một-mình-tao”, tự làm tự hưởng và tự chịu trách nhiệm. Nhờ sự phát triển của công nghệ và phương thức làm việc, rất nhiều mô hình kinh doanh hiện nay không còn phụ thuộc vào địa điểm cụ thể, giờ hành chính hoặc các thiết bị/sản phẩm cố định. Sự linh hoạt của solopreneur là một ưu điểm lớn để phong cách kinh doanh này được nhiều người lựa chọn.
Bài viết này Huy chia sẻ dựa trên góc nhìn cá nhân là một solopreneur, cùng với thông tin từ ChatGPT, cho bạn một cái nhìn tổng quan về sự lựa chọn của mình.
Solopreneur “ngon ăn” thế nào?
Huy nghĩ có 4 ưu điểm quan trọng mà một solopreneur lựa chọn để phát triển sự nghiệp.
1. Phong cách tự do
Cá nhân Huy có thể thoải mái trong việc sắp xếp thời gian, địa điểm làm việc của mình trong kinh doanh. Với sự hỗ trợ của các công cụ làm việc từ xa như Lark, Google Docs, Zoom, Figma, WordPress… thì Huy và khách hàng, đối tác không cần phải ngồi sát nhau nữa. Thay vì phải có mặt ở 1 địa điểm cụ thể lúc 8h30 sáng, thì giờ Huy có thể quần lửng áo thun ngồi ở các quán cafe, ở trưởng học của con, ở Phan Thiết để xử lý công việc.
Khả năng kết hợp giữa tự do và công việc giúp Huy có thể trải nghiệm cuộc sống tốt hơn, mở rộng được thế giới quan của bản thân và nâng cao được năng lực của chính mình.
2. Chi phí vận hành thấp
Thay vì thuê văn phòng và nhân viên toàn thời gian, Huy có thể chuyển thành chi phí cho các trải nghiệm khác ví dụ như:
- Góc làm việc tại nhà, chi phí xăng xe, cafe, coworking space…
- Mua thiết bị như máy tính, bàn phím, sạc dự phòng, gadget làm việc trên xe hơi…
- Chi phí cho ChatGPT, Figma, Drive… phục vụ công việc.
- Thoải mái hơn trong việc trả phí cho các đối tác.
Tổng các chi phí trên thường chỉ bằng 20-50% so với chi phí thuê mặt bằng làm việc cố định và thuê nhân viên toàn thời gian. Trong trường hợp các công cụ hoặc đối tác không đáp ứng được yêu cầu, bạn có thể thay đổi sang những lựa chọn khác một cách dễ dàng.
3. Nhiều cơ hội điểm kiếm tiền
Bản thân Huy thì có thể kiếm thu nhập từ công việc chuyên môn của mình như quản lý dự án, tư vấn dự án, xây dựng website, đào tạo… Bên cạnh đó có nhiều công việc khác bạn có thể làm như làm nội dung Youtube/TikTok, bán hàng, affiliate, content, SEO, graphic design, thiết kế nội thất… Hơn nữa, nếu bạn chọn đúng mô hình kinh doanh, bạn có thể xây dựng cho mình nguồn thu nhập thụ động (tức là bạn vẫn có tiền dù không còn dành nhiều thời gian vào kinh doanh nữa). Thu nhập thụ động là một trong những lý do quan trọng để nhiều người chuyển từ công việc làm thuê sang làm solopreneur.
Những solopreneur ở Việt Nam mà Huy quen biết, có thể kiếm được 500tr/năm đến 2 tỷ/năm mà không cần phải là thiên tài hoặc may mắn. Trong đó, có thể 50 đến 100% là thu nhập thụ động.
4. Nâng cao năng lực và mở rộng thế giới quan của mình
Thay vì chỉ xử lý 1 công việc chuyên môn chính, thì trở thành solopreneur tốt, mình cần thay đổi bản thân mình rất nhiều thói quen tốt:
- Mindset: Tự chịu trách nhiệm trong công việc, xây dựng quy trình, tối ưu hoá, cải tiến hiệu suất, xây dựng lợi thế cạnh tranh và giá trị cho khách hàng.
- Skillset: Kỷ luật bản thân, quản lý thời gian, giao tiếp, bán hàng, tư vấn, quản lý tài chính.
- Toolset: Công cụ quản lý công việc (Lark, Notion), tài liệu (Drive, Docs), WordPress (website), SEO Power Suite (hỗ trợ SEO), Figma (thiết kế UIUX)…
Trở thành solopreneur liệu có dễ?
Chắc chắn là không. Confirm lại chắc chắn là không! Việc bạn vừa có thu nhập tốt, vừa phát triển bản thân, vừa tự do, mà nó còn dễ ăn nữa thì chỉ có thể là lừa đảo :))) Solopreneur nhìn sẽ thấy đơn giản, nhưng không có nghĩa là dễ. Cái giá mà bạn phải trả nhiều nhất chính là sự thay đổi và thích nghi của chính bản thân mình.
Sau đây là những khó khăn mà người làm Solopreneur gặp phải mà Huy rút ra được:
1. Thu nhập ban đầu thấp & không ổn định
Không như đi làm thuê, bạn được trả một mức lương cố định để sống, thì solopreneur là tự làm tự ăn. “Good thing takes time”. Việc có được khách hàng, hệ thống kinh doanh, thu nhập tốt ổn định cần nhiều thời gian để xây dựng, có thể mất 6 tháng 1 năm, thậm chí lâu hơn nếu bạn phải thử sai nhiều lần.
Lời khuyên của Huy, bạn cần có 1 kế hoạch tài chính tốt trước, hoặc bạn phải nỗ lực rất nhiều, để có thể sống sót qua giai đoạn này. Hãy dự toán chi phí trong 6 tháng để chuẩn bị khoản tài chính để bạn không bị quá áp lực và căng thẳng. Sau đấy, hãy làm thật nhanh để có thể gia tăng thu nhập từ kinh doanh của bạn.
2. Công việc quá tải & dễ bị burnout
Việc bạn phải tự lo tất cả các khâu từ làm sản phẩm, quảng bá, bán hàng, triển khai, tài chính, chăm sóc khách hàng… rất dễ khiến bạn cảm thây quá tải và kiệt sức. Đây là lúc bạn sẽ dễ từ bỏ nhất.
Lời khuyên của Huy là bạn cần lựa chọn Business Model phù hợp, tinh gọn, cùng với việc đầu tư vào các công cụ hỗ trợ và tìm các đối tác hỗ trợ. Đừng cố gắng làm hết mọi thứ trong 1 lần, hãy lên thứ tự ưu tiên và giải quyết từng việc một.
3. Cạnh tranh
Làm solopreneur, bạn không có tiền bạc hoặc quy mô để làm lợi thế cạnh tranh như các doanh nghiệp lớn. Do đó, bạn sẽ rất dễ rơi vào cuộc chiến về giảm giá dịch vụ như một freelancer, để rồi khách hàng cũng ít mà bạn cũng nghèo luôn.
Lời khuyên của Huy là hãy xây dựng một chiến lược cạnh tranh cho mình bằng cách xây dựng thương hiệu cá nhân, năng lực chuyên môn chính, linh hoạt và chăm sóc tốt.
4. Cảm giác cô đơn, chán nản
Huy chưa có thống kê, nhưng đây thường là nguyên nhân chính khiến nhiều người từ bỏ. Sự hào hứng khiến bạn có thể làm quyết liệt được tuần đầu, hoặc chỉ Công việc nào cũng sẽ khó khăn. Nếu bạn muốn lên đỉnh cao, khó khăn còn nhiều hơn nữa. Cảm giác cô đơn chán nản là không thể tránh khỏi, và suy nghĩ về việc từ bỏ chắc chắn sẽ xảy ra.
Lời khuyên của Huy bạn nên có một (hoặc nhiều) mentor tốt, và tham gia các cộng đồng chuyên môn của mình, để được động viên và có những lời khuyên phù hợp trong suốt quá trình xây dựng kinh doanh.
Làm sao để bắt đầu?
Đây là 10 kinh nghiệm của Huy, để bạn có thể bắt đầu trở thành “doanh nhân một mình”:
- Tìm cho mình lý do để trở thành solopreneur: cuộc sống tự do, thu nhập lớn, cần thời gian riêng, phát triển tốt hơn so với môi trường…
- Lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp với mục tiêu (lưu ý, ở bước này vẫn là WHY, đừng nghĩ quá nhiều về HOW)
- Gặp gỡ những solopreneur khác đã thành công để học hỏi kinh nghiệm, mở rộng tầm nhìn và thế giới quan.
- Tham gia các cộng đồng phù hợp với chuyên môn của mình và các solopreneur khác để có góc nhìn rộng hơn, cả tích cực và tiêu cực.
- Tìm kiếm mentor cho mình trong các chuyên môn khác nhau liên quan đến kinh doanh của mình.
- Dành thời gian để học các bước để bắt đầu. Hãy giữ cho mình một tâm thế sẵn sàng học mọi thứ và học thật nhanh.
- Bắt đầu từ những việc đơn giản, với những mục tiêu vừa đủ, để bạn làm quen với kinh doanh như một solopreneur.
- Xây dựng cho mình 1 bộ khung quy trình tinh gọn xử lý các công việc liên quan đến kinh doanh, và học các kỹ năng, công cụ trong quy trình (có thể mất 3-6 tháng để học).
- Đặt mục tiêu – Lên kế hoạch – Làm việc – Đánh giá lại – Rút ra bài học – Cải tiến. Làm đi làm lại hàng tuần, hàng tháng, hàng năm, cho đến khi bản thân trở nên xuất sắc.
- Cuối cùng, và cực kỳ quan trọng: KỶ LUẬT BẢN THÂN để LÀM LIÊN TỤC. Không có cái thứ 10 này, 9 cái trên chỉ là cuộc dạo chơi.
Bắt đầu thôi
Nhìn chung thì việc trở thành một solopreneur sẽ có nhiều khó khăn, nhưng sẽ xứng đáng nếu bạn lựa chọn đúng mô hình kinh doanh và tạo được được thu nhập tốt cho bản thân. Hi vọng những kinh nghiệm và chia sẻ của Huy có thể giúp bạn bắt đầu. Nếu cần thông tin sâu hơn về các nội dung Huy chia sẻ, hãy bình luận bên dưới nhé.
